بیماری خود ایمنی (Autoimmune disease) زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن قادر به تشخیص سلول‌های بیگانه و مهاجم با سلول‌های خودی نبوده و در نتیجه به اندام‌ها و بافت‌های بدن حمله می‌کند.

ممکن است این بیماری‌ موجب مبتلا شدن فرد به بیماری‌های خود ایمنی کلیه، قلب، غدد لنفاوی، پوست و غیره گردد، در ادامه با دارو247 ما همراه باشید تا با علائم این بیماری و راه‌های درمان آن بیشتر آشنا شوید.

علائم بیماری خود ایمنی

بیماری‌های خود ایمنی علائم و نشانه‌های مشابهی دارند. اولین علائم و نشانه‌های این بیماری‌ها عبارتند از:

• ماهیچه‌های دردناک
• خستگی
• تب خفیف
• تورم و قرمزی
• بی‌حسی و مور مور شدن در دست‌ها و پاها
• مشکل در تمرکز
• راش‌های پوستی
• ریزش مو

انواع بیماری‌های خود ایمنی کدام است؟

ممکن است این بیماری همزمان یک یا چندین عضو بدن را درگیر خود نماید، به همین دلیل در حال حاضر انواع مختلفی از بیماری خود ایمنی کشف شده است. رایج‌ترین و متداول‌ترین بیماری‌های خود ایمنی عبارتند از:

• بیماری خود ایمنی تکثیر لنفاوی
• بیماری خود ایمنی لوپوس
• تیروئیدیت هاشیموتو
• بیماری خود ایمنی گریوز
• بیماری خود ایمنی کبد
• بیماری خود ایمنی گیلن باره
• بیماری خود ایمنی آلوپسی آتا آرا

 در ادامه به توضیح مختصری در مورد هریک از این بیماری‌ها می‌پردازیم.

پیشنهاد مطالعه : پاسخ‌ به ۱۰ سوال پرتکرار بدن‌سازان درباره ی مکمل های بدنسازی

بیماری خود ایمنی تکثیر لنفاوی

این بیماری یک بیماری ارثی بوده و به اسم (ALPS) نیز شناخته می ‎شود. در بیماری خود ایمنی لنفاوی بدن قادر به تنظیم تعداد لنفوسیت‌ها نمی‎باشد. تجمع لنفوسیت‌ها درون گره لنفاوی، لنفادنوپاتی ایجاد کرده، همچنین تجمع آن‌ها درون کبد، هپاتومگالی و درون طحال، اسپلنومگالی به وجود می‌آورد.

بیماری خود ایمنی لوپوس

 این بیماری به بافت‌ها و اندام خودی حمله کرده و امکان دارد به صورت همزمان چندین عضو را درگیر خود نماید. نشنه‌های این بیماری با لکه‌های پروانه‌ای و راش‌های پوستی بر روی پوست آغاز می گردد. به مرور زمان این علائم شدیدتر شده و موجب ورم و التهاب در مفصل‌ها و همچنین خشکی آن‌ها می‎ شود. به طور معمول صبح‌ها مشکلات مفاصل به وجود می‌آیند. نشانه‌های دیگر این بیماری عبارتند از:

• حساسیت به نور خورشید
• تغییر رنگ و شکل ناخن‌ها
• تب
• خستگی
• ریزش مو

تیروئیدیت هاشیموتو

بیماری خود ایمنی تیروئیدیت هاشیموتو منجر به التهاب غده تیروئید شده و همراه با تولید آنتی ‌بادی بوده که این آنتی بادی برعلیه بافت‌ها و سلول‌های خودی بدن است. هنوز دلیل اصلی این بیماری معلوم نبوده و شیوع آن در بانوان میانسال از آقایان بیشتر می‎باشد.

نشانه‌های ظاهری این بیماری، بزرگ شدن غده‌ی تیروئید است. لازم به ذکر است که در بعضی مواقع خود شخص نمی‌تواند بزرگ شدن این غده را تشخیص دهد، در این حالت باید به پزشک مراجعه کند. از دیگر علائم این بیماری می‌توان به موراد زیر اشاره کرد:

• احساس کرختی و خواب رفتگی دست و پاها
• کند شدن ضربان قلب(برادیکاردی)
• تند شدن ضربان قلب(تاکیکاردی)
• ضعف ماهیچه یا گرفتگی ماهیچه
• پوست خشک و رنگ پریده
• ضعیف شدن حافظه
• افزایش وزن
• ریزش مو
• میگرن
• نازایی

بیماری خود ایمنی گریوز(Graves)

این بیماری خود ایمنی ترشح هورمون‌های تیروئید را در بدن افزایش داده و همچنین موجب پرکاری آن می ‎شود. تمام افراد در معرض بیماری خود ایمنی گریوز هستند ولی لازم به ذکر است که زنان کمتر از چهل سال بیشتر در معرض آن قرار می‌گیرند.

نشانه‌های این بیماری امکان دارد در قسمت‌های مختلفی از بدن ظاهر شوند که عبارتند از:

• نشانه‌های گریوز پوستی: ضخیم و قرمز شدن پوست در ناحیه‌ی ساق پا یا بالاتر
• نشانه‌های گریوز چشمی: قرمز شدن و پف کردن چشم‌ها، دوبینی، حساسیت به نور و کاهش بینایی
• اختلال در نعوظ یا تغییر در چرخه‌ی قاعدگی
• نشانه‌های عمومی از قبیل بی حالی، خستگی، افسردگی و تغییر خلق وخو
• مشکلات قلبی همچون تغییر در تعداد ضربان قلب

بیماری خود ایمنی کبد

بیماری‌های التهابی که به مدت طولانی در کبد به وجود می‌آیند به سلول‌های کبد آسیب وارد می‌کنند. بیماری خود ایمنی کبد زمینه‌ای ارثی داشته و شیوع زیادی ندارد. این بیماری در مراحل اول نشانه‌های خاصی نداشته ولی به مرور زمان به علائم زیر همراه است:

• ضعف
• خستگی
• درد مفاصل
• ادرار تیره
• مدفوع کمرنگ

پیشنهاد مطالعه : بهترین مکمل های تقویت سیستم ایمنی کدامند؟

بیماری خود ایمنی گیلن باره  (Guillan Barre syndrome)

سندروم گیلن باره یک بیماری نورولوژیک بوده که در اعصاب دست، پاها و بدن اختلال ایجاد می‌کند. مهم‌ترین و نخستین نشانه‌های این بیماری اختلالات حرکتی و ضعف بدنی است.

این بیماری نیز دلیل مشخص و معلومی نداشته ولی اغلب پس از مبتلا شدن به عفونتی ویروسی بروز پیدا می‌کند.

بیماری خود ایمنی آلوپسی آتا آرا

این بیماری خود ایمنی فولیکول‌های موی سر را تخریب می‌کند. شروع بیماری خود ایمنی آلوپسی آتا آرا با ریزش سکه‌ای موی سر همراه است. پس از آن ریزش مو در سبیل، ابرو، مژه و ریش مشاهده می‎ شود. از دلایل تشدید کننده این بیماری می‎توان به استرس اشاره کرد. این بیماری خود ایمنی در میان بانوان و آقایان به یک اندازه شیوع داشته ولی ریزش مو فقط در موهای مشکی رنگ رخ می ‎دهد و باعث ریزش موهای سفید نمی ‎شود.

درمان بیماری خودایمنی با دارو

برای درمان این بیماری باید از روش‌های استفاده کرد که باعث کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن شود تا بتوان از آسیب رساندن بدن به اندام‌ها و بافت‌های خود جلوگیری کرد و مانع آن شد. در نتیجه بهترین روش برای درمان این بیماری استفاده از داروهای سرکوب ‌گر سیستم ایمنی بدن می‎ باشد.

اشکال مختلفی از دارو از قبیل شربت، قرص، کپسول و داروهای تزریقی در این زمینه وجود داشته که پزشک متخصص باید نسبت به وضعیت بیمار و شدن بیماری بهترین قرص و دارو را برای فرد مبتلا به بیماری خود ایمنی تجویز نماید. برخی از این داروها عبارتند از:

• آنتی بادی های مونوکلونال
• کورتیکواستروئیدها
• مهارکننده‌های کلسینورین
• عوامل ضد پروتئین

درمان بیماری خودایمنی در طب سنتی

در طب سنتی به منظور درمان این نوع از بیماری‌ها از گیاهان دارویی موثری استفاده می‌کنند. برخی از این گیاهان داروی عبارتند از:

• سرکه سیب
• زنجبیل
• زردچوبه
• دارچین

در ادامه به توضیح مختصری در مورد هر کدام از این روش‌های درمان بیماری خود ایمنی می‌پردازیم.

درمان بیماری خود ایمن با سرکه سیب

سرکه سیب سرشار از منیزیم، کلسیم، پتاسیم و فسفر بوده که در بیماری‌های خود ایمنی قادر است درد مفاصل را کاهش دهد. علاوه بر آن در سرکه سیب اسید پانتوتنیک (B5) داشته مه موجب کاهش تورم مفاصل نیز می‌گردد.

می‌توان سره سیب را با چای زنجبیل و آب ترکیب کرد و آن را میل کرد.

درمان بیماری خود ایمنی با زنجبیل

زنجبیل دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی بالایی بوده و قادر به درمان بیماری‌های خود ایمنی است. راحترین روش برای استفاده از آن، مصرف چای زنجبیل (3 بار در روز) است.

پیشنهاد مطالعه : بیماری ام اس چیست؟ توضیح علائم و درمان

درمان بیماری خود ایمنی با زردچوبه

زردچوبه دارای کورکومین بوده که این ماده قادر به کاهش آنزیم‌هایی است که التهاب را در بیماری‌های خود امینی افزایش می‎‌دهند. می‌توان 1 قاشق زردچوبه را رد 1 لیوان شیر حل کرده و به مدت دو تا سه دقیقه آن را بجوشانید. بهتر است این ترکیب را پیش از اینکه به رختخواب بروید میل نمایید. می‌تواندی ادویه زردچوبه را نیز در غذاهای خود استفاده کنید.

درمان بیماری خود ایمنی با دارچین

دارچین داری خواص و آنتی‌اکسیدان و ضد التهاب بوده و درمانی بسیار موثر در بیماری خود ایمنی به شمار می ‎رود. برای مصرف آن می ‎توان دمنوش دارچین را با عسل ترکیب کرده و آن را میل کنید.

غذاهای مفید برای بیماری خود ایمنی چیست؟

اشخاصی که به بیماری خود ایمنی مبتلا هستند باید سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنند و از مواد غذایی مفید استفاده کنند. برخی از این مواد غذایی عبارتند از:

• سبزیجات برگدار
• ماهی سالمون
• آلوئه‌ورا
• آووکادو
• بروکلی
• آناناس
• قارچ
• گل ‌کلم

غذاهای مضر برای بیماری خود ایمن چیست؟

بعضی از مواد غذای ممکن است باعث ایجاد حساسیت در بیماری‌های خود ایمن شود که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• غذاهای حاوی گلوتن
• محصولات لبنی
• تخم مرغ
• گوشت

کلام پایانی

در این مقاله از داروخانه آنلاین دارو247 بیماری خود ایمنی و علائم آن را مورد بررسی قرار دادیم و همچنین بهترین روش‌ها برای درمان این بیماری را نیز بیان کردیم. برای تشخیص درست و دقیق بیماری خود ایمنی، در صورت بروز علائم و نشانه‌های این بیماری حتما به پزشک مراجعه کنید.