مالتیپل اسکلروزیس یا بیماری ام اس (MS) بیماری پیشرونده بوده که سیستم ایمنی بدن باعث به وجود آمدن آن می شوند، یعنی سیستم ایمنی بدن اشتباهی به بخش‌هایی از بدن حمله کرده که برای فعالیت روزمره بدن مهم و حیاتی می باشد، این حمله باعث آسیب پوشش محافظ سلول‌های عصبی شده و در نتیجه در عملکرد نخاع و مغز اختلال ایجاد می‌کند، در ادامه با داروخانه آنلاین دارو247 ما همراه باشید تا با علائم بیماری ام اس و روش‌های درمان ام اس آن بیشتر آشنا شوید.
علائم رایج بیماری ام اس
دانستن علائم این بیماری به شما کمک کرده زودتر برای درمان آن اقدام کنید، علائم و نشانه‌های بیماری ام اس قابل پیش بینی نبوده و شدت این علائم در افراد مبتلا به بیماری ام اس متفاوت است، در بعضی مواقع افراد مبتلا به ام اس به بی حسی و خستگی دچار شده و در مواردی که شدت بیشتری دارد، این بیماری ممکن است منجر به کاهش بینایی، فلج شدن و کاهش عملکرد مغزی نیز شود. سایر نشانه‌های اولیه این بیماری عبارتند از:
- سوزن سوزن شدن و بی‌حسی اندام‌ها
- مشکلات تعادل یا سرگیجه
- مشکلات بینایی
- ضعف یا خستگی
- درد و اسپاسم
- اختلال عملکرد جنسی
- مشکلات مثانه
- مشکلات شناختی
- تغییر در سلامت عاطفی
در ادامه به توضیح مختصری در مورد هریک از این علائم می‌پردازیم.
سوزن سوزن شدن و بی‌حسی
بیماری مالتیپل اسکلروزیس یا همان MS بر روی اعصاب نخاع و مغز که مرکز پیام بدن هستند موثر است، یعنی قادر است که سیگنال‌های اشتباه و متناقض را به تمام نقاط بدن بفرستد، در بعضی مواقع، سیگنالی به بدن ارسال نشده که این امر موجب بی حسی بدن می شود.
یکی از شایع‌ترین و متداول‌ترین علائم و نشانه های بیماری ام اس، احساس بی حسی و سوزن سوزن شدن بدن است، اغلب افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، در صورت، پاها، بازوها و انگشتان خود بی حس می‌شوند.
پیشنهاد مطالعه : قرص سلنیوم چیست و چه فایده ای دارد؟
مشکلات تعادل و سرگیجه
اختلال در حفظ تعادل و هماهنگی و سرگیجه باعث کاهش تحرک شخص مبتلا به بیماری ام اس می‌شود. افرادی که به این بیماری دچار هستند، معمولا سرگیجه و یا احساس سبکی سر داشته که این علائم بیشتر زمانی که فرد ایستاده بروز پیدا می‌کنند.
مشکلات بینایی
یکی از متداول ترین نشانه‌های بیماری ام اس، مشکلات بینایی بوده که به دلیل تاثیر التهاب بر روی عصب بیماری به وجود آمده و در بینایی مرکزی اختلال ایجاد می‌کند. این مشکل ممکن است منجر به دوبینی، تاری دید و یا از بین رفتن بینایی شود.
توجه داشته باشید که ممکن است روند تخریب دید درست و شفاف کند باشد، در نتیجه امکان دارد فورا متوجه این مشکل بینایی نشوید، در بعضی مواقع احساس درد نیز با کاهش بینایی همراه است، راه‌های متنوعی برای درمان تغییرات و مشکلات بینایی که به ام اس مربوط است وجود دارد.
خستگی و ضعف
حدودا در 80% افرادی که به بیماری ام اس مبتلا هستند، در مراحل اولیه این بیماری ضعف و خستگی مشاهده می‌شود. این خستگی و ضعف به دلیل از بین رفتن اعصابی است که در ستون فقرات وجود دارد، اغلب نشانه خستگی به صورت کاملا ناگهانی بروز پیدا کرده و به مدت چندین هفته باقی می‌ماند، در بیشتر مواقع ضعف در پاها حس می شود.
درد و اسپاسم از علائم ام اس
اسپاسم عضلانی و درد مزمن به صورت غیر ارادی نیز یکی از علائم بیماری ام اس است، بر اساس بررسی‌های انجمن ملی بر روی بیماری MS، نصف افرادی که دچار بیماری ام اس هستند درد مزمن در بدن خود دارند، اسپاسم و یا سفتی عضلات نیز بسیار در این افراد شایع و متداول است، در بیشتر مواقع پاها دچار این مشکل می‌شوند و ممکن است کمر نیز درگیر آن شود.
اختلال عملکرد جنسی
بیماری ام اس از سیستم عصبی مرکزی شروع شده و به همین دلیل قادر است که اختلالی در برانگیختگی جنسی افراد کند.
اختلال عملکرد مثانه و روده
این نشانه حدودا در 80% بیماران ام اس بروز پیدا می‌کند، افزایش شدید ادرار، تکرر ادرار و یا ناتوانی در نگه داشتن ادرار مشکلات اختلال عملکرد مثانه به شمار می‌شود. می‌توان گفت معمولا نشانه‌هایی از این بیماری که به ادرار مربوط است را می‌توان مهار و کنترل کرد، در بعضی مواقع افرادی که به ام اس مبتلا هستند دچار اسهال و یبوست نیز می شوند و نمی‌توانند روده خود را کنترل کنند.
مشکلات شناختی
حدود نصف افرادی که به بیماری ام اس مبتلا هستند، دچار مشکلات شناختی شده که این مشکلات عبارتند از:
- مشکل در تمرکز کردن
- کاهش محدوده توجه
- مشکلات حافظه
- افسردگی و سایر مشکلات سلامت عاطفی
تغییر در سلامت عاطفی
یکی از نشانه‌های که در افراد مبتلا به ام اس مشاهده می‌شود، افسردگی عمده است، استرس بیماری ام اس نیز منجر به نوسانات خلقی، تحریک‌پذیری و بی‌ثباتی عاطفی شده که این موارد باعث ایجاد دوره‌های غیر قابل کنترل از خنده و گریه می باشد.
لازم به ذکر است که تمام افرادی که به بیماری MS مبتلا می‌شوند علائم یکسانی نداشته و علائم دیگری نیز ممکن است مشاهده گردد، سایر علائم این بیماری عبارتند از:
- لرزش غیرقابل کنترل
- از دست دادن شنوایی
- مشکلات تنفسی
- بلع مشکل
- لکنت زبان
- تشنج
آیا ام اس ارثی است؟
بیماری ام اس لزوما نمی‌تواند ارثی باشد. با این وجود، اگر یکی از افراد خانواده به این بیماری مبتلا باشد احتمال ابتلا به این بیماری در سایر افراد آن خانواده بیشتر از دیگران است.
احتمال ابتلا به این بیماری در جمعیت عمومی 0.1% بوده ولی اگر والدین، خواهر و یا برادر فرد به بیماری MS مبتلا باشند، احتمال ابتلای این فرد به بیماری ام اس 2.5% تا 5% است. اگر یک قل از دوقلو‌های همسان به این بیماری مبتلا شود، احتمال درگیری قل دیگر 25% است.
پیشنهاد مطالعه : درمان سرماخوردگی، آنفولانزا و کرونا
تشخیص بیماری ام اس
آزمایش‌های متعددی برای تشخیص این بیماری توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب انجام می‌شود که عبارتند از:
| معاینه عصبی | پزشک معمولا عملکرد اعصاب را بررسی می‌کند. |
| معاینه چشم | یک سری آزمایش برای ارزیابی بینایی و بررسی بیماری‌های چشمی انجام می‌شود. |
| تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) | تکنیکی است که از یک میدان مغناطیسی قدرتمند و امواج رادیویی برای ایجاد تصویر از مغز و نخاع استفاده می‌کند. |
| پونکسیون کمری | این تست شامل یک سوزن بلند است که در ستون فقرات وارد می‌شود تا از مایع مغزی-نخاعی نمونه‌گیری شود. |
این بیماری تاثیرات متفاوتی از نظر شدت و علائم بر روی افراد مختلف می‌گذارد، ب همین دلیل در اکثر اوقات بیماری MS پزشکان را متعجب و متحیر می‌کند. ممکن است حملات این بیماری چندین هفته ادامه پیدا کند و بعد از مدتی از بین بروند، با این وجود، عودها و علائم به مرور زمان و تدریجی غیر قابل پیش بینی تر و بدتر می شود و نشانه‌های آن ممکن است متفاوت است.
بهتر است با علائم این بیماری ام اس آشنا باشید تا هرچه سریع‌تر آن را تشخیص داده و به پزشک متخصص مراجعه کرده و از پیشرفت سریع آن جلوگیری نمایید.
تشخیص اشتباه بیماریMS
احتمال اینکه اشتباهی این بیماری تشخیص داده شود نیز وجود دارد، بر اساس تحقیقات انجام شده در این زمینه، در طی سال گذشته 75% متخصصان بیماری ام اس، حداقل با 3 بیمار برخورد داشتند که به اشتباه این بیماری را تشخیص داده بودند.
درمان بیماری ام اس (MS)
بیماری MS یک بیماری چالش برانگیز بوده ولی با این وجود محققین روش‌های زیادی را برای درمان این بیماری و کاهش سرعت پیشرفت آن کشف کرده‌اند.
بهترین روش برای دفاع از بدن در مقابل بیماری ام اس این است که بعد از مشاهده نخستین نشانه‌های و علائم این بیماری هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه نمایید. افرادی که در خانواده خود سابقه این بیماری را داشتهاند بیاد به این موضوع بیشتر توجه داشته باشند، مراجعه به پزشک و تشخیص زودهنگام این بیماری در وضعیت سلامت شما تفاوت زیادی ایجاد می‌کند.
پیشگیری از بیماری ام اس
هیچ روش قطعی برای پیشگیری از بیماری ام اس وجود ندارد. با این حال، برخی از اقدامات ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهند، از جمله:
- حفظ وزن سالم
- ورزش منظم
- مصرف ویتامین D
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض دود سیگار
انواع بیماری ام اس
بیماری ام اس به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:
ام اس عودکننده-فروکش کننده (RRMS) : این نوع شایع‌ترین نوع بیماری ام اس است، در این نوع بیماری، علائم به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند و سپس به تدریج فروکش می‌کنند. دوره‌های عود بیماری میتواند با دوره‌های بهبودی متناوب باشد.
ام اس پیشرونده ثانویه (SPMS): این نوع بیماری در افرادی که قبلاً مبتلا به ام اس عودکننده-فروکش کننده بودند، ایجاد می‌شود. در این نوع بیماری، علائم به طور تدریجی و بدون بهبودی فروکش می‌کنند.
مرحله‌های بیماری ام اس
بیماری ام اس میتواند در چهار مرحله پیشرفت کند:
- مرحله اولیه (Recrudescence-Relapsing): این مرحله شامل دوره‌های عود بیماری است که با دوره‌های بهبودی متناوب است.
- مرحله پایدار (Stabilized): این مرحله شامل دوره‌ای از ثبات است که علائم بیماری تغییر نمی‌کنند.
- مرحله پیشرونده ثانویه (Secondary Progressive): این مرحله با شروع تدریجی و بدون بهبودی فروکش می‌کند.
- مرحله پیشرونده اولیه (Primary Progressive): این مرحله با شروع تدریجی و بدون دوره‌های بهبودی مشخص می‌شود.
سخن پایانی
بیماری ام اس یک بیماری مزمن است که بر سیستم عصبی مرکزی تأثیر می‌گذارد، علائم بیماری ام اس میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و بسته به قسمت‌هایی از CNS که تحت تأثیر قرار گرفته‌اند، متفاوت است، درمان قطعی برای بیماری ام اس وجود ندارد، اما درمان‌های مختلفی وجود دارند که می‌توانند به مدیریت علائم و کاهش سرعت پیشرفت بیماری کمک کنند.